Ακούγονται πολλά για την υγρασία στα καυσόξυλα, κάποια από τα οποία είναι σωστά και κάποια όχι. Καταρχήν το θέμα της υγρασίας στα καυσόξυλα είναι κρίσιμο για την καλή καύση τους και για την απόδοσή τους. Τι είναι όμως η υγρασία στα ξύλα και πως δημιουργείται;

Υγρασία του ξύλου είναι το νερό που βρίσκεται μέσα στη μάζα του και μετριέται σε ποσοστό (%) βάρους σε σχέση με το βάρος του ξερού ξύλου. Δηλαδή,
Βάρος νερού στο ξύλο
Υγρασία ξύλου = ------------------------ x100(%)
Βάρος ξερού ξύλου
Εδώ είναι ανάγκη να διευκρινίσουμε το εξής: Αν για παράδειγμα έχουμε καυσόξυλο με υγρασία 50%, δεν σημαίνει ότι έχουμε 500 kg ξερό ξύλο και άλλα 500 kg νερό. Σημαίνει ότι για κάθε 1000 kg ξερού ξύλου, έχουμε επιπλέον άλλα 500 kg νερό, σύνολο 1500 kg. Άρα στα 1000 kg νωπό ξύλο, θα εμπεριέχονται 667 kg ξερό ξύλο και 333 kg νερό.

Πού βρέθηκε όμως αυτό το νερό μέσα στο ξύλο; Οπωσδήποτε η φήμη ότι οι έμποροι αφήνουν τα ξύλα εκτεθειμένα στη βροχή ή τα καταβρέχουν τα ξύλα για να βαρύνουν είναι αστεία. Δεν χρειάζεται να το κάνουν. Τα ξύλα από μόνα τους έχουν πολύ νερό, ως δέντρα που απορροφούσαν από το έδαφος. Εξάλλου το νερό της βροχής απορροφάται μόνο από τα επιφανειακά στρώματα του ξύλου και εξατμίζεται πολύ γρήγορα. Το θέμα είναι ότι τα καυσόξυλα πρέπει να παραμείνουν για αρκετό διάστημα σε στεγασμένο, ξηρό και καλά αεριζόμενο χώρο για να στεγνώσουν.

Το μέγιστο αποδεκτό ποσοστό υγρασίας στα καυσόξυλα είναι 20-25% και μια ικανοποιητική τιμή το 15%. Εντελώς στεγνό ξύλο φυσικά, με υγρασία 0%, δεν μπορεί να υπάρχει και γι αυτό δεν το εξετάζουμε καθόλου. Ο χρόνος που χρειάζεται από όταν κοπούν μέχρι να φτάσει η υγρασία τους κοντά στο 20-25%, είναι περίπου 15-16 μήνες και αυτός ο χρόνος ισχύει στην Ελλάδα με το συγκεκριμένο κλίμα και ηλιοφάνεια, Σε πιο βόρειες χώρες, ο χρόνος είναι μεγαλύτερος.
Αυτό βέβαια δεν τηρείται επειδή «πρέπει» τα καυσόξυλα να προωθηθούν το συντομότερο προς πώληση. Αυτός είναι ο λόγος που ένα συνηθισμένο ποσοστό υγρασίας στα καυσόξυλα που βρίσκουμε στην αγορά είναι μέχρι και 40%. Να σημειώσουμε ότι για αυτό το λόγο ο τρόπος μέτρησης των καυσόξυλων άλλαξε πρόσφατα από μονάδα βάρους σε μονάδα όγκου. Οπότε τα καυσόξυλα πωλούνται με το κυβικό αντί με τον τόνο πλέον στη χονδρική πώληση. Έτσι δεν υπάρχει πια κίνητρο για τους εμπόρους να πουλούν νωπά ξύλα, αφού δεν κερδίζουν περισσότερα. Όμως η αναμονή για στέγνωμα είναι κάτι που στοιχίζει και πολλές φορές αποφεύγεται. Η υγρασία όμως δεν έχει να κάνει μόνο με το βάρος του ξύλου άρα με την τιμή αγοράς Πώς όμως επηρεάζει η υγρασία τα καυσόξυλα και γιατί πρέπει να αποφεύγεται;
Στο παραπάνω διάγραμμα φαίνεται ότι η υγρασία που περιέχει το ξύλο επηρεάζει άμεσα τη Θερμογόνο δύναμη του, δηλαδή τη θερμική ενέργεια που αποδίδει όταν καίγεται. Όσο αυξάνει η υγρασία μειώνεται η θερμική ενέργεια που αποδίδει. Αν πάρουμε για παράδειγμα την οξιά με θερμογόνο δύναμη στα 4700 kcal/kgr αυτή ισχύει για περιεκτικότητα σε υγρασία 0%. Αν τώρα η υγρασία βρίσκεται μέσα στα αποδεκτά επίπεδα του 20% η θερμογόνος δύναμη ήδη έχει μειωθεί στα 3600 kcal/kgr. Αν τώρα βρισκόμαστε και στα επίπεδα του 40% τότε βρισκόμαστε στα επίπεδα των 2400 kcal/kgr, μια μείωση δηλαδή του 49% από την θεωρητική απόδοση και 23% από την ελάχιστη επιτρεπόμενη.

Και αυτό στα τζάκια που ανάβουν για τη θαλπωρή και τη ζεστασιά γύρω από αυτά δεν είναι τόσο σημαντικό. Όμως στις ξυλόσομπες και στα τζάκια που είναι συνδεδεμένα με κεντρική θέρμανση η διαφορά στη θερμότητα είναι σημαντική. Φανταστείτε να έχετε προσπαθήσει σκληρά να μειώσετε την τιμή αγοράς των ξύλων σας χωρίς να έχετε δώσει σημασία στην υγρασία που περιέχουν. Τότε μάλλον θα έχετε βγει χαμένος παρά κερδισμένος.

Εκτός από αυτό όμως, υπάρχουν και άλλα προβλήματα όταν τα καυσόξυλα είναι βρεγμένα, όπως ότι ανάβουν πολύ δύσκολα με αποτέλεσμα να σας ταλαιπωρήσουν απίστευτα. Επίσης η μεγάλη περιεκτικότητα σε υγρασία αφενός διαβρώνει τα μεταλλικά μέρη των συσκευών και αφετέρου, αφήνει ζημιογόνα υπολείμματα πίσσας στην καμινάδα. Αφήστε δε που έχετε αγοράσει νεράκι στην τιμή του ξύλου.

Είναι πιο απαραίτητο λοιπόν, αντί να κάνετε παζάρια για να μειώσετε τις τιμές των καυσόξυλων, να πάρετε μέτρηση της περιεκτικότητάς τους σε υγρασία πριν τα αγοράσετε. Θα κερδίσετε πολύ περισσότερα και θα επιτύχετε μια συμφέρουσα αγορά. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να διαπιστώσουμε αν τα καυσόξυλα είναι ξερά ή χλωρά.

1. Τα ξερά ξύλα στη διατομή τους έχουν ρωγμές.
2. Τα χλωρά ξύλα είναι πιο συμπαγή και πιο βαριά όταν τα πιάνουμε και με την εξάσκηση μαθαίνουμε να τα ξεχωρίζουμε.
3. Τα χλωρά ξύλα όταν καίγονται βγάζουν πυκνό άσπρο καπνό και αυτό δηλώνει την υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία. Επίσης όταν καίγονται αποβάλουν την υγρασία από την τομή τους κάνοντας χαρακτηριστικές φουσκάλες.
4. Ο πιο ενδεδειγμένος και σίγουρος τρόπος όμως για τη μέτρηση της υγρασίας είναι το υγρασιόμετρο ξύλου. Μια απλή και φθηνή συσκευή με δύο μεταλλικές ακίδες. Όταν σκίσουμε στη μέση ένα ξύλο και βυθίσουμε τις ακίδες μέσα στη μάζα του στο σημείο της τομής, θα έχουμε ένδειξη της υγρασίας του ξύλου που θα μας δείξει αν θα πρέπει να αγοράσουμε τα συγκεκριμένα καυσόξυλα ή να απευθυνθούμε αλλού.

Είναι σημαντικό λοιπόν να δίνεται σημασία στην περιεκτικότητα υγρασίας των καυσόξυλων πριν την αγορά τους. Το κέρδος από αυτή την κίνηση θα είναι πολύ σημαντικότερο από οποιαδήποτε φθηνή τιμή μπορούμε να βρούμε ή να πετύχουμε.